Tả cây gạo nơi làng quê – Văn hay lớp 2

Bốn phía làng Xuân Ngọc quê em đều trồng nhiều cây gạo. Lá gạo to xoè ra bằng bàn tay người lớn, màu xanh nhạt. Thân cây gạo to bằng cột đình làng, cao thẳng đuột. Cành chĩa ra bốn phía như những cánh tay dũng sĩ. Tết trồng cây năm nào cũng vậy, các cụ già làng em lại ra vun gốc và tưới phân cho các cây gạo.

Tháng ba, gạo ra hoa. Nụ gạo to bằng cái chén uống rượu của các cụ, màu đỏ nâu, đỏ sẫm. Nụ hoa có cái cuống to bằng chiếc đũa, dài độ đốt ngón tay. Hoa gạo nở xoè to hơn cái chén tống, có nhiều cánh, màu đỏ hồng, đỏ tươi. Tháng tư, trong nắng hè chói chang, cây gạo làng em nở hoa như thắp muôn nghìn ngọn lửa cháy rừng rực giữa trời xanh. Sớm sớm, chiều chiều, có hàng trăm con chim kéo đến: chim cu gáy, chim sáo sậu, sáo đen, chim sâu, chim vành khuyên, chim quạ,.. Chúng hát, chúng chuyện trò râm ran, chúng bay lượn. Tưởng như bầy chim trời kéo về dự hội hoa gạo.

Gạo nở hoa rồi kết thành trái. Cuối tháng sáu, đầu tháng bảy, trái gạo chín nở xoè ra nhiều múi. Bông gạo trắng tinh mang theo hạt gạo, được gió đưa đi khắp mọi chân trời. Bông gạo bay lơ lửng như những chiếc khăn voan tuyệt đẹp.

Cây gạo là một trong những vẻ đẹp của quê em. Năm nay, gạo nở hoa đỏ rực, báo tin một vụ chiêm bội thu.

Tháng ba là tháng hoa gạo thứ hoa đặc trưng trên mọi miền đất nước Việt Nam. Đầu làng em có cây gạo to. Từ cửa sổ, em có thể trông ra phía cây gạo đầu làng.

Lá cây màu xanh nhạt to xoè ra bằng bàn tay người lớn. Thân to bằng cột đình làng, thẳng đuột. Cành chĩa ra bốn phía như những cánh tay siêu nhân dung sĩ. Cứ đến ngày Tết trồng cây, các cụ làng em ra vun gốc và tưới phân. Tháng ba gạo ra hoa. Nụ hoa gạo to như cái chén rượu của các cụ. Nụ gạo có cuống to bằng chiếc đũa, dài khoảng một đốt ngón tay. Hoa gạo xoè hơn cái chén tống, nhiều cánh. Cây gạo hiên ngang trước thiên nhiên với lớp vỏ sù sì, cùng chiếc gai nhọn mọc xung quanh thân cây như chống chọi với sự khắc nghiệt của thời gian. Gạo nở thành hoa rồi kết thành quả. Đầu tháng bảy, trái gạo chín nở xoè ra nhiều múi. Bông gạo trắng mang theo hạt gạo, được gió đưa đi khắp mọi nơi. Bông gạo bay lơ lửng trong không trung tuyệt đẹp.

Cây gạo gắn liền với tuổi thơ của những người dân quê tôi. Trở thành một kí ức ngọt ngào trong quãng đời của mỗi người.

Đầu làng tôi có một cây gạo cổ thụ. Từ cửa sổ, tôi hay trông ra phía cây gạo đầu làng.

Trong ánh mắt trẻ thơ của tôi mỗi mùa cây gạo lại hiện ra những hình ảnh khác nhau. Mùa hè cây gạo đứng xòe ô che mát cho ai vào lúc trưa sang chuyến đò quê. Mùa thu, cây gạo nâng vầng trăng vành mọng lên cành, suốt đêm ngồi xe trăng như người kéo kén tằm vàng, rải xuống làng những dải tơ lụa mịn màng. Mùa đông, cây gạo trọi trơ cành lá. Bầu trời ẩm thấp lè tè mây xám. Cây gạo giống chàng lực sĩ khổng lồ, thân vồng căng, rễ tì đất, vươn cành như các cánh tay cuồn cuộn cơ bắp đỡ bầu trời lên không cho mây xám đè xuống làng. Mùa xuân, nàng tiên xuân rây mưa bụi làm rung chuyển cả đất trời. Một buổi sáng, tôi trông ra phía đầu làng, ô kìa! Cây gạo đã đơm đầy hoa nom như một mâm xôi gấc đỏ. Ngày tết, mẹ tôi cũng hay đổ xôi như thế. Khi tôi đang ngon lành giấc ngủ với giấc mơ vui mặc quần áo mới đầu năm thì mẹ tôi lẳng lặng thức dậy. Ánh lửa cháy cùng lòng mẹ. Sớm mai chúng tôi thức dậy đã thấy mâm xôi gấc nghi ngút hương thơm bên bàn thờ Tổ. Cây gạo cũng giống như mẹ tôi thức dậy từ khi nào đổ mâm xôi gấc cho làng. Sáng xuân này cây gạo như cô gái má hồng yếm thắm đội mâm xôi đầy ú ụ vào làng. Vậy là mùa hoa gạo bắt đầu.

Cây gạo gắn liền với tuổi thơ của những người dân quê tôi. Trở thành một kí ức ngọt ngào trong quãng đời của mỗi người.

Cùng với đình, chùa, cây đa… cây gạo cũng là một hình ảnh quen thuộc và gần gũi của làng quê Việt Nam. Cây gạo có thể được trồng ở những mảnh đất trống, vắng, xa một chút với đình, chùa, miếu, ở bãi tha ma, ở đầu chợ, ở cuối làng như câu:”Đầu đa, gạo cuối, chuối sau, cau trước”… Người theo Phật giáo thích cây đa. Người theo Đạo giáo thích cây gạo. Mọi người cũng nói:” Thần cây đa, ma cây gạo”. Cây đa sum suê, xanh tươi, kín lá, rễ buông xuống rất thơ mộng. Người ta có thể tạm trú mưa, nắng dưới gốc đa. Còn cây gạo thì cao lêu nghêu, khẳng khiu, ít lá. Bên gốc cây đa hoặc cây gạo thường có một bàn thờ nhỏ. Có cả bát hương để thờ Phật. Cách đây mấy năm, tại cây gạo ở góc Văn Miếu lúc nào cũng có khói hương nghi ngút.

Cây gạo, phương Tây gội là Kapokier, Trung Quốc gọi là mộc miên, nó tượng trưng cho cuộc đời, cho sự ngay thẳng. Nó đón ánh mặt trời và mặt trăng. Nó đứng cao vút hẳn lên, chống lại với bão táp, gió mưa, chịu trận cho đồng loại. Nó đứng bình thản, chân thực và kiên cường. Nó như một anh lính gác, định hướng, chỉ cho mọi người dễ nhận ra làng xóm của mình từ rất xa. Nó tượng trưng cho sự trường thọ, giữ liên lạc giữa trời và đất. Nó là cây vũ trụ. Chim lớn ở trên những cành ở trên cao. Chim nhỏ ở những cành thấp hơn, chúng ríu rít, giọng cao, giọng trầm, chuyện trò với nhau, tưng bừng, nhộn nhịp, lại tranh cãi với nhau như họp chợ. Khung cảnh thật tưng bừng, náo nhiệt.

Cứ đến tháng 3 – 4 hàng năm, cây gạo ra hoa làm đỏ rực cả một khoảng trời. Người ta bảo là cây gạo thắp đèn tỏa sáng. Nếu mấy cây gạo ở gần nhau cùng nở hoa thì các cây gạo thắp đuốc. Trong truyện cười có câu “đầu tường lửa lựa lập lòe đươm bông”. Hoa lựa thắp sáng một khoảng không gian ánh sáng của hoa sáng đỏ, rực rỡ. Cây hoa gạo cao, nhiều cành và có nhiều hoa xòe ngửa lên trời. Ở chùa Hương, đến mùa hoa gạo nở, màu đỏ hai bên núi chạy dọc theo suối Yến. Nhiều hàng cây gạo cứ xếp hàng bên nhau những dãy đèn. Có những nơi, các cây gạo tập trung lại với nhau, đã tạo ra những “đám cháy” làm ta lóa mắt. Du khách bảo hoa gạo thắp sáng chùa Hương. Có nhiều khi hoa gạo rơi cả xuống thuyền của du khách dạo chơi trên suối. Cây gạo làm đẹp cho mọi người và cái đẹp làm cho người ta trở nên thánh thiện hơn, yêu cuộc sống hơn. Cảnh tượng này gây ấn tượng rất mạnh mẽ đối với khác du lịch, người nước ngoài. Hẹn trở lại chùa Hương một lần nữa và gọi hoa gạo là hoa “tình yêu”.

Ở Tây Nguyên cây gạo được gạo là cây Pơ lang. Chúng làm đỏ rực cả những khu rừng, đồi, sân ra Rông. Cây gạo ở đây là cây để buộc con trâu hiến sinh trong lễ đâm trâu. Do đó cây gạo cũng được gọi là cây hiến sinh. Những cặp tình nhân không bao giờ đưa nhau ra gốc gạo mà tình tự. Đó là điều tối kị. Họ cho rằng như vậy sẽ gặp phải những sự không may mắn. Cây gạo lạnh lẽo cô đơn, thường có mặt ở những nơi vắng vẻ, khuất nẻo. Những linh hồn phiêu bạt không có người thân cúng giỗ thường lẩn quất nơi cây gạo. Ngày rằm tháng 7 là ngày cúng cô hồn của thập loại chúng sinh thường được tổ chức gần nơi cây gạo. Người ta vứt tất cả những đồ còn thừa lại sau khi cúng lễ vào cây gạo và cũng có nghĩa là cho các cô hồn vương vất quanh cây gạo. Đã có câu “ríu rít thì đến cây đa, nhặt tình thì đến tha ma cây gạo”. Vỏ cây gạo làm thuốc cho ra thai, thuốc chữa sa đì, dễ cây gạo ăn rộng và sâu nên cây gạo rất vững chắc. Phần cắm sâu xuống đất có những nốt phồng lên gọi là củ làm thức ăn độ nhật cho người xưa khi thiếu lương thực.

Đến cuối tháng tư, năm bông gạo bay tả tơi theo tất cả các chiều gió. Giăng đầy không gian như là tuyết rơi gợi lên mái tóc bạc của các cụ già. Người nghèo thường nhặt, gom lại để may áo bông chống rét. Người Tây Nguyên và người Thái lấy bông gạo làm đệm trải giường và làm phao cứu sinh. Đệm bông gạo của người Thái, Mai Châu rất nổi tiếng. Loại đệm này có độ xốp rất lý tưởng, nằm rất êm mà không bí như đệm mút, đệm ga bông từ cây bông rất chóng dẹp và hút ẩm không bằng cây gạo. Nhất là những chiếc đệm đó lại có những đường thuê bay bổng mà thâm trầm. Chúng được cung cấp cho thị trường trong nước và xuất khẩu.

Gỗ cây gạo trắng, thớ mịn dùng làm áo quan. Nhất vàng tâm, nhì gỗ gạo. Gỗ cây gạo còn dùng để khắc những bản cò để in. Nhựa cây gạo phối hợp với một vài loại nhựa khác nữa dùng làm ngựa để bẫy chim gáy, chim họa mi, chim ngói.

Hoa gạo cánh to mà dày. Nó rơi xuống đất, rất chóng héo tàn. Ở phương Tây, gần đây có một số hãng mỹ phẩm thử nghiệm và tìm tòi màu đỏ như son môi. Màu đó là sự phối hợp giữa đỏ, vàng và trắng. Cuối cùng, họ kết luận: “Màu đỏ lý tưởng đó là màu của hoa gạo”. Màu môi của Sharon Stone cộng với màu đỏ trên môi Madona thành mau đỏ hoa gạo.

Cây gạo sống hàng ngàn năm, nó là nhân chứng yên lặng của nhiều đời người. Nó chứng kiến những sự thăng trầm đầy mồ hôi nước mắt, thậm chí cả máu lửa của nhiều thế hệ. Nó biết tất cả, nó chứng kiến những gì xảy ra với những kiếp người phù du. Những người đi chợ xa, đi buôn bán xa, đi công tác ít ngày đặc biệt là những người đi xa quê đã lâu năm…Nhìn thấy từ xa ngọn cây gạo thấy thân quen vô cùng. Họ đi tắt rồi xiên qua đoạn ngõ xanh biếc nữa thôi là về đến nhà. Nơi đây có người mẹ, người vợ hoặc người thân đang chờ đón họ. Cây gạo cũng là một thân yêu độc đáo và nổi bật của làng quê Việt Nam.

Hồng Loan tổng hợp

Trả lời Hủy

Theo Khotangvan.com